Donderdag 22 september jl. organiseerde GroenLinks Drechtsteden in Pictura een politiek café over het actuele onderwerp “basisinkomen”. De maandag daaraan voorafgaand was er in de Vaste Kamercommissie Sociale Zaken & Werkgelegenheid nog over gedebatteerd. Norbert Klein van de Vrijzinnige Partij (voorheen was hij van de fractie van 50plus) verdedigde er zijn initiatiefvoorstel.

Ruim zestig mensen kwamen naar Pictura om met twee inleiders en een aantal forumleden te discussiëren over de voor- en nadelen die er te bedenken zijn bij een onvoorwaardelijk basisinkomen. Alexander de Roo, de voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor het Basisinkomen bepleitte de invoering ervan. De kosten zijn goed op te brengen binnen de rijksbegroting en een basisinkomen draagt bij aan een meer ontspannen samenleving en stelt mensen beter in staat in alle vrijheid hun eigen keuzes te maken.

David Rietveld, oud-gemeenteraadslid te Den Haag en oud-fractievoorzitter van GroenLinks in de hofstad, plaatste kanttekeningen bij het idee en bij de snelle invoering ervan. Deels praktische bezwaren op uitvoeringstechnisch niveau, maar hij zag ook risico's op het gebied van het arbeidsethos en een teveel aan keuzevrijheid.

Na beide inleiders en een aantal informatieve vragen vanuit het publiek waren er drie lokale gemeenteraadsleden uit de Dordtse Raad die met het publiek in debat gingen over de voors en tegens. Ronald Portier (SP), Kitty Kruger (GroenLinks) en Christiaan Merkuur (CDA) gaven eerst kort hun eigen bespiegeling op beide inleidingen en reageerden daarna op vragen uit het publiek. Portier en Merkuur redeneerden meer in de lijn van David Rietveld; Kitty Kruger zag ook veel in het betoog van Alexander de Roo.

De laatste ronde van de avond kwamen jongeren aan het woord. Een vertegenwoordiger van de Dordtse Jeugdraad, Koen van Dijk en Merlijn Kabe van de GroenLinkse jongerenorganisatie Dwars. Zij zagen in een basisinkomen een aantrekkelijker systeem dan het huidige leenstelsel; een basisinkomen stelt studenten beter in staat hun studie voldoende aandacht te geven. De zaal debatteerde, onder leiding van Gertjan Kleinpaste (lokaal blogger) intensief en vol vuur mee met de inleiders en forumleden. Het zorgde voor een gevarieerde vragen en uiteenlopende standpunten. Juist dat maakt het boeiend dit thema eens goed “bij de kop te pakken”.

Tijdens de Algemene Beschouwingen zei premier Rutte niets te voelen voor een basisinkomen. Hij wil niet van alle Nederlanders uitkeringsgerechtigden maken. Dat standpunt is wel erg kort door de bocht. Een snelle invoering is echter ook niet direct te verwachten. Maar meer en serieuzer onderzoek naar alle aspecten van het basisinkomen, zou wat ook veel mensen binnen GroenLinks betreft, zeer wenselijk zijn. In Finland, Canada en IJsland staat men daar open voor. In Spanje bestaat er een dorp dat er al dertig jaar mee experimenteert.

Wellicht dat een volgend kabinet op grotere schaal een experiment mogelijk gaat maken, dan de kleine, nauwelijks maatgevende proeven die nu met bijstandsgerechtigden vorm krijgen. Na afloop van het debat werd er in de foyer/barruimte van Pictura nog geruime tijd nagepraat over de avond en alle standpunten en argumenten die uitgewisseld waren.

In navolging van een in 1992 ingediend initiatief voorstel door het toenmalige college van VVD en GroenLinks over een experiment over het basisinkomen is dit fenomeen weer nieuw leven in geblazen. Het onderwerp Basisinkomen zal ook in de toekomst nog vele malen worden besproken.