De noodzaak
De crisis laat zien hoe kwetsbaar de samenleving is wat betreft gezondheid en economie. De verspreiding van het virus is direct gekoppeld aan onze manier van leven, zoals dat ook geldt voor de opwarming van de aarde. De gevolgen zijn voor velen ingrijpend qua gezondheid, verlies van dierbaren, maar ook door onzekerheid over of verlies van inkomen of baan, om nog maat te zwijgen over het onnoemelijke leed dat ziektes en andere (natuurr)ampen in armere delen van de wereld teweegbrengen. Een gelijkere verdeling van inkomen en bezit vergroot het weerstandsvermogen tegen crises als deze. Een circulaire economie met zo veel mogelijk lokale productie voor lokale behoeftes leidt tot minder wereldwijd transport, minder vervuiling, minder verstoring van natuurlijke evenwichten en creëert bovendien werkgelegenheid.
De mogelijkheid
De Coronacrisis laat ook zien dat snelle verandering mogelijk is, als er maar voldoende gevoel van solidariteit en urgentie is. Binnen heel korte tijd is er nieuw beleid ontwikkeld. Niet alleen zijn er door de overheid maatregelen getroffen om het virus te bestrijden. Er zijn ookgigantische bedragen vrijgemaakt om mensen, bedrijven, de economie te ondersteunen en er zijn bottom-up vele maatschappelijke initiatieven tot stand te komen om problemen op te lossen en elkaar tot steun te zijn. Voor structurele oplossingen is natuurlijk nog veel meer inzet, creativiteit en geld nodig. Als we het belang en de urgentie zien, en solidariteit voor ogen houden, kunnen we die inzet, die creativiteit en dat geld mobiliseren. Daarbij moet bedacht worden dat niet iedereen het economisch moeilijk heeft door de huidige crises. Veel superrijken en investeringsfondsen zitten op hun geld, te wachten op nieuwe lucratieve investeringsmogelijkheden. Maar de overheid kan daar door progressieve inkomens- en vermogensbelasting een deel van afromen. Daarmee wordt tevens een bijdrage aan een eerlijker inkomensverdeling gegeven.
Lokaal
Lokaal mede vorm geven aan die ontwikkeling vereist een herijking van het beleid gericht op 2030 en verder. De inkomensverdeling wordt grotendeels door werkgevers, werknemers en landelijke overheid bepaald. Maar met het lokale sociale beleid vullen we dat wel aan! Daarnaast kunnen we ons inzetten voor een snelle overgang naar een circulaire economie en investeren in de energietransitie. Dat draagt bij aan een minder kwetsbare economie en aan veel lagere toekomstige kosten voor het bestrijden van vervuiling, het verwijderen van afval en het aanpassen aan een veranderend klimaat. Bovendien levert het nieuwe lokale werkgelegenheid op.
Ten slotte kunnen we, overheid en burgers, de inzet van velen om in de coronatijd, buiten de geldeconomie om, de samenleving en de leefbaarheid in stand te houden, vasthouden. Geld is een hulpmiddel, geen doel. Het gaat om wat we met en voor elkaar doen en maken: de samenleving worden die we willen zijn.
Laat corona een moment van bezinning en een kantelpunt zijn. Laten we de maatschappelijke steun voor eerlijke verdeling en duurzaamheid in daden vertalen. Wie doet mee?